Thica.net

Mạng thi ca Việt Nam

Trang thơ Lý Phương Liên

Ly Phuong Lien

Nhà thơ Lý Phương Liên sinh năm 1948, trong một gia đình gốc Hoa ở ngõ số 16 Lý Thái Tổ, Hoàn Kiếm, Hà Nội. Chồng bà là nhà thơ Nguyễn Nguyên Bảy. Con gái bà là họa sĩ Nguyễn Lý Phương Ngọc.

Năm Lý Phương Liên lên mười tuổi, cha bà mất vì bệnh. Một mình mẹ bà tần tảo nuôi năm chị em. Lý Phương Liên là chị cả nên đến lớp tám đã phải nghỉ học cùng mẹ lo cho các em, ngày ngày bóc lạc, giữ xe đạp, phụ hồ. Thời kì chiến tranh chống Mĩ, trong một lần qua bến đò thăm năm chị em Lý Phương Liên ở nơi sơ tán, mẹ bà trúng bom và qua đời. Mười sáu tuổi Lý Phương Liên khai thêm tuổi để được nhận vào học việc và trở thành thợ máy tại nhà máy cơ khí Trần Hưng Đạo.

Năm 1969 khi mới ngoài hai mươi tuổi, Lý Phương Liên tạo nên một hiện tượng trong những người yêu thơ của Hà Nội với chùm thơ năm bài đăng trên báo Nhân dân do chính tổng biên tập Hoàng Tùng phát hiện và giới thiệu do tình cờ đọc được trên tờ báo tường của công nhân nhà máy. Thơ Lý Phương Liên được đăng nhiều trên các báo Hà Nội mới, Quân đội nhân dân, Đại đoàn kết, Thiếu niên Tiền Phong. Tuy nhiên chỉ vài tháng sau đó, bài thơ Trò chuyện với Thúy Kiều đăng trên báo Văn nghệ bị cho là bi lụy, gây nhiều tranh cãi trong dư luận khiến bà suy sụp, hoang mang và quyết định bỏ hẳn làm thơ.

Giai đoạn này, Lý Phương Liên được đi học rồi về làm tại Phòng Văn nghệ, Báo Nhân dân. Bà có con đầu lòng với nhà thơ Nguyễn Nguyên Bảy. Năm 1975, bà cùng gia đình vào thành phố Hồ Chí Minh sinh sống. Bà được mời về làm việc tại Đài Tiếng nói nhân dân thành phố Hồ Chí Minh, phụ trách chương trình Tiếng thơ đến khi nghỉ hưu. Chồng bà làm việc tại Đài Truyền hình thành phố.

Cuối năm 2010, khi đọc được trên một diễn đàn những tâm sự của một người bạn yêu thơ đã tìm kiếm những bài thơ do bà làm hơn bốn mươi năm trước, Lý Phương Liên rất xúc động và quyết định trở lại với thi đàn. Tập thơ đầu tiên của bà mang tên Ca bình minh được Nhà xuất bản Văn học giới thiệu đến bạn đọc vào năm 2011.


  • Về người cha đã khuất


    Cha em là công nhân sở điện Bờ Hồ
    Điện là bạn của người Hà Nội
    Nên cha vắng lâu rồi bà con còn nhắc hỏi

    Cây cột đèn đầu phố rõ cao
    Dây gánh nặng hai vai xà sứ
    Giống dáng đứng cha em làm sao

    Trạm biến thế gần ngã tư Hàng Đào
    Cửa sắt suốt ngày im khóa
    Mà dòng điện vẫn chia đều mọi ngả
    Con nhớ dáng ngồi lặng lẽ của cha

    […]

  • Trò chuyện với Thúy Kiều


    […]

    Đường ra biển có thể dài năm tháng
    Mất mát nhiều hơn, gian khổ cũng nhiều hơn
    Nhưng một điều chắc chắn phi thường
    Chúng tôi sẽ lên bờ vào một ngày nắng đẹp…
    Bạn có nghe tiếng gõ cửa cuộc đời mạnh gấp
    Vọng từ xa đang nối đến gần?
    Là thi nhân xin chớ vội gieo vần
    Dù hai chữ viết hoa Định Mệnh
    Là nhạc sĩ tài hoa chớ vội ghi lên phím
    Tiếng nhân định âm vang…
    Thuý Kiều ơi, tôi nghe rõ tiếng đàn
    Nàng đang gảy khúc nào mà bổng trầm réo rắt
    Tiếng gõ cửa cuộc đời ngày thêm dồn, thêm gấp
    Lắng nghe, lắng nghe… chính tiếng đập tay người
    Chúng ta mở cửa cuộc đời
    Và cầm lái con thuyền nhân định
    Giữa biển lớn thuyền chúng ta lướt đến
    Sáng toàn thân ánh sáng của con người!

  • Em mơ có một phiên tòa


    […]

    Bom và súng
    Giết một dòng sông
    Giết một con đò
    Có mẹ em và năm mươi cuộc sống
    Cô gái bằng em
    Mắt nhìn vào hy vọng
    Có em nhỏ bằng em em
    Thích chơi bi và chạy trốn…
    Bom và súng
    Ai dạy mi giết người
    Bầy giặc lái cúi đầu câm lặng.

    Có khác chăng sông Hồng
    Dòng Pô tô mác nước xanh như thạch
    Nước xanh, nước hồng đều cùng nước dòng sông
    Nếu bom đạn Việt Nam đổ xuống dòng Pô tô mác?

    Em trừng mắt nhìn lũ người làm giặc
    Chúng câm lặng cúi đầu.

    Bầy giặc lái cúi đầu câm lặng
    Chúng đã tắm tuổi thơ trong lòng mát dòng sông
    Chúng đã ngắm biển đêm sau một ráng trời hồng
    Chúng đã hái nho về ngâm rượu
    Chúng biết mặc áo quần đủ kiểu
    Biết hôn mẹ và hái hoa…
    Nhưng tay chúng lại biết cầm cả súng.

    […]

  • Lời ru với anh


    […]

    Em ngồi nhìn ngắm yêu thương
    Cho no mắt nhớ ngày thường chim bay.
    Em muốn anh như bàn tay
    Xòe ra là gặp
    Chim bằng – trời biếc
    Chim bằng – con trai,
    Ngủ ngoan anh nhé sớm mai lên đường
    Ở nhà bên cạnh người thương
    Để chim nghỉ cánh dặm đường đời xa

    […]

  • Ca bình minh


    […]

    Đêm ca ba đi dọc đường Nam Bộ
    Tay vẫy chào những đoàn tàu rời ga Hàng Cỏ
    Đưa bộ đội lên đường
    Các anh đi suốt ca ba thẳng tới chiến trường
    Đón bình minh đất nước

    Và một đêm ca ba hôm trước
    Chị hàng xóm nhà em trở dạ đầu lòng
    Nước mắt lưng tròng
    Ôm bụng đau quằn quại
    Miêng lẩm bẩm những lời sợ hãi
    Em dìu chị đến nhà hộ sinh
    Sáng hôm sau gió cao trời xanh
    Chị hàng xóm đón em tiếng oa oa con khóc

    […]