X

Đường chiều thứ bảy

Một chiều thứ bảy
Tôi ngồi bên bàn viết
Không viết nổi một dòng
Bên gác của tôi
Một thiếu nữ chưa chồng
Hay hát một câu hát cũ
“Người yêu say đắm hơn hoa mùa xuân”
Cô ta có người yêu hò hẹn
Những lúc chơi trăng đùa gió trở về
tiếng guốc lên thang gác
lanh chanh
Lại hát lại cười
Lại “người yêu say đắm”

Đường phố chiều nay thứ bảy
Niềm vui còn cả ngày mai
Tiếng guốc giòn trên đường nhựa
Những người thiếu nữ hai mươi.

Những người thiếu nữ hai mươi
Hãnh diện thấy mình nhan sắc
Tấp nập trên đường
Đi trong tiếng nhạc
Đàn ca sáo nhị tưng bừng
Gió mát Hồ Gươm
Ánh cỏ như nhung
Giao hưởng tiếng đời
Va chen điệp khúc
Trăng Cổ Ngư, đường hoa thơm
Mùi dạ hương, gió hoàng lan rạo rực
Người đi về mấy ngả đường vui
Cửa nhà hát Nhân Dân
Tưng bừng ánh điện
Chiều thứ bảy
Hòa bình đời đang cải thiện
Ca vát thắt không còn ngượng nghịu
(Những bàn tay còn chai súng
Đã lâu chỉ quen đan lấy mũ rừng
Và nắm chuôi lựu đạn)
Dép lốp áo nâu đã thành kỉ niệm
Màu sơ mi trắng giàu sang
Phơi phới ánh đèn thứ bảy

Tôi đã gặp em
Một chiều thứ Bảy
Đi trong tay một bạn thanh xuân
Bốn bước nhịp nhàng tuổi trẻ
Em đi nhà hát Nhân Dân
Cùng người yêu xem văn công nước bạn

Cách đây mấy năm
Trên núi rừng biên giới uy nghiêm
Có một người
Giữ ảnh của em
Mái tóc và miệng cười như vậy
Miệng cười mái tóc của em
trong tấm ảnh
Run run những dòng kỉ niệm
Hai người hẹn ước chờ nhau

Tấm ảnh giữ gìn để trong xà cột
Cùng những bản đồ
và kế hoạch công đồn
Tấm ảnh nâng niu
Như người mẹ nâng con
Của tấm tình đầu mộng đẹp
Anh bạn cầm tấm ảnh
Soi ánh trăng rừng Việt Bắc
Nhớ góc phố chia tay ngày ấy
Lúc Hà Nội Tiến quân ca vùng dậy
Như trong bài hát những người đi
– Tôi hành quân lên đường
Ngày tháng nhớ chia ly
Đuôi mắt vời trông nếp áo
Em còn nghe tiếng hát
Tiếng báng súng chạm vào ca sắt
Và cánh sao bay trong lá quốc kì

Hôm nay chiều thứ Bảy
Của hai năm hòa bình lập lại
Tôi gặp em
Nhưng
Người bạn xưa
Đã không còn gặp lại
Thân nằm trên một đỉnh Trường Sơn
Rừng núi chiều nay
Sương trắng mỏi mòn
Trăng lặn sau mồ chiến sĩ
Chiều thứ bảy
Tưng bừng nơi đây
Ở nơi kia an nghỉ
Người đã cho tôi
Cho em, cho Hà Nội
Ánh sáng, niềm vui đáng sống hôm nay
Em không thể đợi hoài
Người không còn trở lại
Đợi làm sao
Người đã chết bây giờ
Người chết đã đi vào kỉ niệm
Đã xa vời
Như ánh sáng trăng sao
Như xa xôi
Một dòng suối ngọt ngào
Róc rách ru đời tiếng nước.

Tôi gặp lại
Nhiều người vợ trẻ
Đàn ông đã ngã trên chiến trường
Vất vả nuôi con những ngày kháng chiến
Xót xa thương khóc bao ngày
Chiều thứ bảy hôm nay
Họ đi bên người chồng mới lấy
Và những đứa con
Bước còn bỡ ngỡ
Bên người cha mới hôm qua
Ai biết được bây giờ
Tâm sự của những người
Ngậm ngùi cất kĩ ảnh chồng
Vào đáy hộp nữ trang
Bến nước đi thêm một bước
Những người cha đã một lần
Quên mình vì nước
Hi sinh cho nghĩa lớn con người
Họ đã không thể nào trở dậy
Đường đi dành lại cho ta

Chiều hôm nay thứ Bảy
Tôi đã gặp rất nhiều
Và đã nghĩ
Như một người để chân bước lang thang
Khi muôn tiếng bên đường
Còi điện, phát thanh
Rạp hát trống tuồng nhộn nhịp
Và áo màu bay
Phố đang làm đẹp
Cho xứng là Dân chủ Cộng hòa
Hà Nội nghìn năm ánh sáng của ta

Tôi lắng nghe tiếng giày mình
Nện hè phố rộng
Những tiếng gót giày
Tưởng như khua động
Xương người còn gửi quanh đây
Từ những ngày
Mười chín tháng Mười hai
Đêm đầu kháng chiến
Gốc sấu, chân tường, ngay bên cột điện
Anh nằm xương trắng mười năm
Người lính giữ đầu tiên Hà Nội
Đường cứ dài
Tôi vẫn nghĩ đăm đăm
Sao chính mình vẫn còn trở lại?
Những lứa tuổi thanh niên thời đại
Mười năm sinh tử ra, vào
Sao chính mình còn thấy lại trăng, sao
trên Hồ Tây
Uống cốc rượu
Ngay bên hồ Hoàn Kiếm
Ngó tờ áp phích xi-nê xanh đỏ
Dán trên tường, hay ngắm
Những đôi vợ chồng
Đi trong bóng cây che ánh điện
Chính là những bức tường
Và chính những thân cây
Người quyết-tử-quân đã nấp
Những đêm tháng chạp đầu tiên
Hà Nội vào cơn thử lửa
Cho đến bây giờ
Họ không còn nữa
Bao bạn hữu đã nằm
Tên đã thành bia
Trên mồ kỉ niệm
Sử vàng ghi bảng đẹp gia đình

Cô thiếu nữ xinh xinh
Vừa tan rạp hát
Bắt chước cải lương
Hát giữa cầu thang
Một câu vọng cổ
Bên kia cửa sổ
Cô gái chưa chồng
Vừa tiễn người yêu
Lại lên giọng hát
“Người yêu say đắm hơn hoa mùa xuân”
Cũng như đã bao lần
Tiếng hát làm tôi rạo rực
Bâng khuâng thấy nhiều ước mộng
Và thấy đẹp làm sao
Cuộc đời to rộng
Cuộc đời
Đã bao người hi sinh
Cả vợ, cả con, cả tình yêu
Cả tuổi xanh mình
Mới có bây giờ
Trao lại cho ta
Cuộc đời có những chiều thứ bảy
Đường phố bừng lên Ánh sáng Lời ca
Bước chân người nhộn nhịp
Cuộc đời
Dẫu là ở nơi cầu thang nhỏ hẹp
Cũng có người vừa tiễn người yêu

Hà Nội, 1956

Phù Châu:
Nội dung liên quan