Thica.net

Mạng thi ca Việt Nam

  • Bài học vỡ lòng

    Tác giả:

    Ngày đầu tiên đến trường làng
    Vỡ lòng tôi học: xếp hàng xòe tay
    Ngập ngừng, cuống quýt thơ ngây
    Những bàn tay, những bàn tay… nở xòe.

    Trong xanh là mắt tròn xoe
    Lặng im nhìn, lặng im nghe tiếng thầy
    Lòng tay rớt tiếng chim ngây
    Nắng lơ thơ nắng trời hây hây trời.
    Bẩn tay bị khẻ, thầy ơi
    Vết roi theo suốt một thời ấu thơ.

    Xa quê từ bấy đến giờ
    Vốn xưa vài chữ i-tờ thầy trao
    Mặc đời kẻ thấp người cao
    Xòe tay cho tiếng chim vào lòng kêu

    Đạo đời bao nỗi trớ trêu
    Tình ngang nghĩa dọc cũng liều bước chân
    Từng đêm tỉnh giấc bâng khuâng
    Tay xòe ra bỗng nắng hừng đông xưa.

    Vỡ lòng bao nỗi nắng mưa
    Bàn tay sạch mấy vẫn thừa nỗi lo
    Vẫn chưa qua phận học trò
    Học làm sao hết chữ ngờ mà mong.

    Về làng qua một dòng sông
    Gặp thầy…. “còn nhớ con không hở thầy?”
    Ngập ngừng cuống quýt xòe tay
    Sạch thơm mười ngón lòng đầy tiếng chim.

    Bình luận

    1. Lê Sỹ Thiệp says:

      1- Ý chủ đạo của bài thơ rất hay. Hay ở chỗ là:
      – Giá trị của bài học vỡ lòng. Bài học đó với ý trực diện chỉ là giữ vệ sinh đôi bàn tay, nhưng còn ngầm ý là giữ đạo làm người trong sạch, tử tế.
      – Người trò đã hiểu được giá trị sâu xa của bài vỡ lòng được học thở “I tờ”. Tuy điều thày giảng buỗi vỡ lòng chỉ là giữ bàn tay cho sạch, nhưng từ câu dạy đơn giản đó, em không chỉ giữ bàn tay sạch mà còn giữ được lòng trong sạch ngay giữa dòng đời “bao nỗi trớ trêu” và “tình ngang nghĩa dọc” để sau khi đi gần hết cuộc đời, được gặp lại Thày, em có thể tự tin “Xòe tay” với “Sạch thơm mười ngón lòng đầy tiếng chim” để thưa thày răng, em đã giữ tay sạch mà thực ý là để báo cáo với Thày rằng, em đã sống một đời trong sạch theo đúng bài vỡ lòng mà Thày đã dạy em.
      2- Tuy nhiên, cách diễn ý trên quá loãng, có chỗ “lạc điệu”, khiến người đọc chưa dễ hiểu theo ý tốt mà tôi vừa nêu. Chẳng hạn:
      – Câu “Vốn xưa vài chữ i-tờ thầy trao” không nói lên cái nền tảng đạo đức mà thày đã xây đắp trong trò từ bài vỡ lòng, chẳng liên quan gì đến cái TRONG SẠCH của bàn tay, suy ra là NHÂN CÁCH, trái lại, còn có ý chê sự “bèo bọt” của kiến thức thày trao do câu “Vốn xưa vài chữ i-tờ” gây ra.
      – Và các câu sau:
      Vỡ lòng bao nỗi nắng mưa
      Bàn tay sạch mấy vẫn thừa nỗi lo
      Vẫn chưa qua phận học trò
      Học làm sao hết chữ ngờ mà mong.
      Đoạn trên rõ ràng là sự CHÊ BAI KIẾN THỨC của Thày chứ còn gì. Nói thế có khác gì bảo rằng, những điều Thày dạy chằng “NHẰM NHÒ GÌ” so với SÓNG GIÓ CUỘC ĐỜI. Chẳng có Thày nào cho bạn ĐỦ VÕ CỤ THỂ để đối phó với VÕ ĐỜI.Nhưng vẫn có những ông Thày biết dạy trò DĨ BẤT BIẾN ỨNG VẠN BIẾN, ĐÚNG PHƯƠNG CHÂM “TIÊN HỌC LỄ- HẬU HỌC VĂN” vow2is chữ Lễ được hiểu đúng là NHÂN CÁCH, còn VĂN là KHOA HỌC, điều mà bao người đã hiểu sai lạc là LỄ LẠC và VĂN CHƯƠNG.
      Nhà Thơ hãy cố tìm ra giá trị của BÀI VỠ LÒNG theo hướng đó. Đó mới là SỨ MẠNG CỦA NHÀ THƠ. Đừng làm thơ dạng CA CẨM.
      3- Theo hướng đó, xin ĐỒNG CA với nhà thơ bài sau:
      LỜI RU
      Em nên người bởi lời ru
      Khúc Đêm của Mẹ khúc Trưa của Bà
      Khúc xanh của Lúa đồng xa
      Khúc reo của Thác Gió hòa đầu nương
      Dưới Phượng hồng rợp mái trường
      Lời ru Thày chỉ em đường mai sau
      Mỗi con chữ một nhịp cầu
      Em qua biển cả, sông sâu đường đời
      Dù nơi góc biển, chân trời
      Chúng em vẫn nhớ muôn lời Thày ru
      Trường Sơn một giải sương mù
      Đã từng vang vọng lời ru của Thày
      Lê Sỹ Thiệp

    ví dụ: http://www.example.com

    Lời bình: (Vui lòng gõ tiếng Việt có dấu)