Thica.net

Mạng thi ca Việt Nam

  • Đất nước đàn bầu

    Tác giả:

    Đi dọc một triền sông
    Những chiếc trống đồng vùi trong cát
    Những mảnh bình vỡ nát
    Những mũi tên lăn lóc
    Khắp đồi núi hoang vu
    Những rìu đá cổ sơ những hang động khổng lồ
    Những đống lửa còn tro tàn sót lại.

    Đi tìm lại thời gian đã mất
    Thuở biển cả điên cuồng gầm thét
    Những con chim lạc mỏ dài
    Bay qua vầng trăng lớn
    Cánh sừng sững tắm hoàng hôn đỏ rực
    Cất tiếng kêu hoang dại dưới đêm nồng.

    Đi tìm lại những bông hoa xanh biếc
    Những rễ cây quằn quại
    Những ngà voi nhọn hoắt
    Những tiếng hú dài ào ạt mưa rơi
    Tôi đi tìm dòng máu của tôi
    Hơi thở đầu sôi sục của tôi
    Trong cuồn cuộn những ngực trần đen bóng
    Những bộ lạc mình vẽ đầy rồng rắn
    Quần hôn trên bờ bãi sông Hồng
    Những mái tóc dài bay gió biển Đông
    Những mái lá có bùi nhùi giữ lửa
    Những người đàn bà tết cỏ cây che vú
    Đã ngọt ngào dòng sữa
    Điệu ru con đầu tiên
    Bức tranh đầu tiên khắc mặt người lên đá
    Điệu múa đầu tiên theo nhịp thuyền.

    Buổi sáng tôi ra vườn
    Hoa móng rồng thơm ngát
    Lá xương xông mọc quanh vại nước
    Dây trầu không quấn quít hàng cau
    Đất rụng vàng hoa ngâu
    Nước mưa rơi tí tách
    Tôi lắng nghe như chú dế mèn con
    Đi ra đồng cỏ ban đêm
    Quạ đen đậu ngôi mộ cổ
    Những con bướm đêm đập cánh thầm thì
    Tôi trở về ngồi trong lòng bà
    Bà kể chuyện thời con gái
    Trốn nhà theo anh trai phường vải
    Gánh hát chèo tỉnh Đông
    Điệu hát con gà rừng
    Cô Xuý Vân giả dại
    Cô Xuý Vân không chịu sống yên
    Điệu hát chập chờn
    Con gà rừng mê sảng
    Cô Xuý Vân nổi loạn
    Đốt cháy tâm hồn tôi.

    Anh con trai phường vải không về
    Sông Cầu xa thăm thẳm
    Vạt áo tứ thân lau nước mắt
    Bà hát tôi nghe những điệu buồn
    Đưa tôi về làng quan họ
    Nhịp cầu ván ghép rung rình
    Chẻ tre đan nón ba tầm
    Đội lên quán dốc
    Ngồi gốc cây đa
    Thấy cô bán rượu
    Ống quần cỏ may
    Đồng đất thì dài
    Đêm hội làng ngắn quá
    Từ giã bạn ra về
    Mưa bay mù mịt cả
    Lòng nửa thương bên nọ
    Nửa sầu bên kia
    Nỗi cay cực ngàn xưa
    Tôi mang suốt đời không nguôi được
    Dân tộc tôi bốn ngàn năm áo rách
    Những người chết đặc trong lòng đất
    Những mặt vàng sốt rét
    Những bộ xương đói khát vật vờ đi
    Vó ngựa lao dồn dập

    Giặc phương Bắc kéo về
    Vung gươm dài đẫm máu
    Bao đền đài bị đốt thành than
    Bao cuốn sách bị quăng vào lửa
    Bao đầu người bêu trên cọc gỗ
    Con trai chinh chiến liên miên
    Con gái mong chồng, hoá đá
    Mỵ Châu chết không sao hiểu được
    Vì đâu Trọng Thuỷ hoá quân thù ?

    Gió mùa thu
    Tiếng đàn bầu nức nở
    Chiều chiều ra ngõ
    Sông dài cá lội biệt tăm
    Thương cha nhớ mẹ
    Mênh mông chớp bể mưa nguồn
    Cái nỗi buồn dân tộc
    Cái nỗi buồn bị đoạ đày lăng nhục
    Của người quét đường, xẩm chợ, đò ngang
    Của mom sông đánh dặm, đỉnh rừng đốt than
    Đập đá sườn non, đi phu đi ở
    Mà mỗi tháng giêng, hoa gạo nở
    Vẫn sênh tiền gõ nhịp
    Giải yếm sau lưng cũng tím hoa cà
    Cháu lên Kẻ Chợ cùng bà
    Nón quai thao, áo màu bay rực rỡ
    Những lò rèn phập phù bễ lửa
    Phường chạm bạc, phường đúc đồng
    Phố hàng Hài thêu những chiếc hài cong.
    Những cô gái dệt the và phất quạt
    Những hàng Điếu hàng Buồm hàng Bát
    Rùa trao gươm, chim lạ đến Tây Hồ
    Lụa làng Trúc, rượu Kẻ Mơ
    Phố Tràng Thi ngựa hí
    Phố Tràng Thi những thầy khóa trẻ
    Giấy hồng điều phấp phới bút hoa
    Bao gương mặt ngày xưa
    Bây giờ ai nhớ nữa?
    Trên tranh khắc trên ngàn pho tượng cổ
    Còn nóng rực tay người trong gỗ đá
    Lung linh chim múa hoa cười.

    Vọng quanh thành tiếng trống thúc xa xôi
    Muôn cờ xí trập trùng đuốc lửa
    Những đề đốc, những tướng quân áo đỏ
    Những Đông bộ đầu, Chương Dương độ, Hàm tử quan
    Thanh gươm cũ với câu thơ giữ nước
    “Ngựa đá bao phen phải lấm bùn”
    Cháu đi ra cửa bể Vân Đồn
    Mùa thu biển lạnh
    Những chú lính thú đời Trần đã chết
    Bãi lầy sú vẹt mênh mông
    Đảo chênh vênh dưới mù mịt mưa phùn
    Hang đá ào ào gió hú
    Cửa Vạn Tài, đảo Tràn Bàn sóng dữ
    Thương nỗi mình lận đận vợ chồng sam.

    Đêm bão gầm cồn cát chạy lang thang
    Bà kể chuyện những bờ biển lạ
    Cửa Thuận, cửa Hàn, những tháp Chàm sụp đổ
    Những đoàn người xoã tóc hú tìm nhau.

    Phương Nam xa mây trắng xoá một màu
    Xác khiên mộc của bao đời chiến trận
    Những người đi mở nước
    Lưỡi cuốc mòn cha gửi lại cho con
    Bốn bể Cà Mâu, mũi đất Hà Tiên
    Với Kinh Bắc, Tràng An chung ruột thịt
    Tiếng đàn bầu réo rắt
    Lý ngựa ô, Lý ngựa ô
    Như gió cuộn trên bình nguyên cháy khô
    Ngựa ô chạy ướt đầm thân mảnh dẻ
    Thương con ngựa ô xa mẹ
    Bây giờ ăn cỏ nơi đâu ?

    Màu áo đen của đêm, màu của đất áo nâu
    Luôn đánh vật với tai ương nước mắt
    Đất chỉ sinh những bàn tay làm lụng
    Không có những nhà ảo mộng đăm chiêu
    Đất tả tơi trong định mệnh đói nghèo
    Trong độc ác dối lừa, trong sỉ nhục
    Người nô lệ da vàng bất khuất
    Vươn giữa trời thơm ngát tấm lòng son
    Tóc phơ phơ bạc trắng sợi đau buồn
    Sao bà hát những lời da diết
    Cháu nghe mãi vẫn lạ lùng tiếng Việt
    Chữ “thương” liền với chữ “yêu”
    Chữ “thương” đi cùng chữ “nhớ”
    Dân tộc trải xót xa nhiều nỗi khổ
    Phải thương nhau mới sống được trên đời
    Những hoàng hôn chạng vạng cánh dơi
    Tôi ra sông nằm xoài trong bãi sú
    Phù sa ướt lấm lem gò má
    Tôi về ngồi dưới lá úa cành xoan
    Tuổi thơ buồn như một mảnh vườn hoang
    Nơi ấp ủ con dế mèn cô độc
    Trái sung non thì chát
    Quả dọc già thì chua
    Em đến cùng tôi như chùm vải đầu mùa
    Tóc hoang dại loà xoà trên ngực nắng
    Ngực em sáng như mặt trời sắp lặn
    Tôi đầm đìa sương lạnh của bờ đê
    Tôi thấm đầy nước mắt của trời khuya
    Trăng đã hiện, đêm ca dao vằng vặc
    Những cô Tấm thử hài trong tiếng nhạc
    Những nàng Kiều hồi hộp bấm dây tơ
    Đêm sử thi náo động tiếng quân hò
    Sôi trong máu những bầy voi nguyên thuỷ
    Sáng trong mắt những rừng gươm chớp loé
    Những nỗi buồn tê dại ngón tay rung
    Chim Lạc bay, cánh rợp cả sườn non
    Rùa đẻ trứng nồng nàn trên cát bể
    Rừng gầm thét, thác nguồn sao trắng thế
    Đất mênh mông tràn ngập ánh mặt trời
    Gió thổi lồng những đốm lửa không nguôi
    Tôi nhận hết, tôi là người tiếp nối
    Là dĩ vãng nhưng chẳng là bóng tối
    Nước mắt tôi ướt đẫm những dây đàn
    Quả bầu khô là tâm sự của vườn
    Mặt đàn gỗ là của rừng xanh thẳm
    Điệu bát ngát là của đồng của đất
    Lời vụng về là tha thiết lòng tôi.

    Đêm hội vui, tiếng trống giục liên hồi
    Bà sống dậy, bà đừng buồn nữa nhé
    Bà lại trẻ như ngày xưa hát ví
    Người náu mình trong quả thị bước ra
    Người hứng dừa từ giấy điệp bước ra
    Người đã khuất cũng về đông đủ cả
    Những tượng đá bỗng chập chờn nhẩy múa
    Những cụ già say rượu hát nghêu ngao
    Ngực em tròn anh chẳng dám nhìn lâu
    Lời em nói có măng rừng muối bể
    Hồn dân tộc dậy ta làm thi sĩ
    Quá khứ nhiều mà ta chẳng già nua
    Mọi tai ương khủng khiếp đã qua
    Gà đã gáy xôn xao chào buổi sớm
    Mai gắn lại những vết thương xé thịt
    Dân tộc mình mở tới một trang vui
    Hoa gạo hồng lại nở, bà ơi
    Cháu đã đi từ lòng bà ấm áp
    Để sống hết những vui buồn dân tộc
    Những hoa bìm hoa súng nở trên ao
    Những ban mai xanh biếc tiếng đàn bầu
    Bà hiền hậu têm trầu bên chõng nước
    Em đi gặt trên cánh đồng cổ tích
    Lúa bàng hoàng chín rực những triền sông…

    Trắng mây bay, ngợp gió những khu rừng
    Cháu đã đi những tháng năm lửa cháy
    Với trùng điệp bạn bè cùng tuổi
    Áo quân trang xanh cây lá vườn bà
    Đất chiến hào vẫn đồng đất quê ta
    Máu đồng đội đã thấm vào đất ấy
    Những đêm thức nghẹn ngào nghe đất gọi
    Vây quanh mình bao gương mặt thân quen
    Mặt người xưa hoà lẫn mặt anh em
    Câu hát cũ lẫn vào câu hát mới
    Dòng sông hét, biển gầm lên dữ dội
    Những chân trời vụt mở bao la
    Những chân trời chưa hề biết hôm qua
    Tiếng đàn bầu, tiếng đàn bầu mong nhớ
    Trong gió lộng, dưới mặt trời xứ sở
    Vẫn cồn cào những cơn khát khôn nguôi
    Đất phù sa vô tận dấu chân người
    Những đoàn quân lại ra đi từ đất
    Bà đứng đó miệng trầu cay thơm ngát
    Vầng yêu thương soi sáng suốt cuộc đời
    Khắp triền sông vang tiếng trẻ con cười
    Đất nước đàn bầu
    Đất nước ban mai…

    (1972-1983)

    Bình luận

    ví dụ: http://www.example.com

    Lời bình: (Vui lòng gõ tiếng Việt có dấu)